Pracodawca, który nie płaci pracownikom wynagrodzeń, to narusza kodeks pracy i dopuszcza się wykroczenia. Jeśli jednak nie reguluje ich, mimo że zobowiązał go do tego sąd, to popełnia przestępstwo.

Zapewnienie odpowiedniej organizacji pracy, bezpiecznych i higienicznych warunków jej wykonywania oraz wypłacanie wynagrodzeń to tylko niektóre z obowiązków pracodawcy, które nakłada na niego kodeks pracy. Za naruszenia powyższych obowiązków grozi odpowiedzialność jak za wykroczenie. Przepisy przewidują sankcję finansową w wysokości od tysiąca złotych do 30 tys. zł.

Pewne jednak działania, które zgodnie z k.p. są tylko wykroczeniem, na podstawie kodeksu karnego będą traktowane jak przestępstwo. Stanie się tak, jeżeli zajdą dodatkowe okoliczności. Przykładem takiej sytuacji może być naruszenie obowiązku wypłaty pensji pracownikom. Gdy zatrudniający z jakichś przyczyn go zaniecha, zgodnie z k.p. popełni wykroczenie. Jeżeli jednak w wyniku pozwu pracownika firma zostanie zobowiązana przez sąd do uregulowania wynagrodzenia i tego nie zrobi, to popełni już przestępstwo.

Pracodawca dopuści się jego również, jeśli wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, będzie uporczywie naruszać prawa pracownika, czyli nie będzie płacił składek do ZUS. Kodeks karny przewiduje w tym przypadku grzywnę, ograniczenie wolności albo pozbawienie wolności do lat 2. Takie same sankcje grożą pracodawcy za niezgłaszanie wymaganych albo podawanie nieprawdziwych danych do ZUS, które mają wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość.

Ryzykowny spór

Niebezpieczeństwo pociągnięcia do odpowiedzialności karnej rodzi także spór zbiorowy prowadzony w firmie przez związki zawodowe. Ta grozi pracodawcy np. za przeszkadzanie we wszczęciu lub w prowadzeniu sporu.

Sankcje poniesie również za niedopełnianie obowiązków określonych w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, takich jak np. rejestracja sporu w inspekcji pracy. Oczywiście opór pracodawcy przeciwko strajkowi będzie miał takie konsekwencje tylko wtedy, gdy akcja protestacyjna będzie prowadzona zgodnie z prawem. Jeżeli jednak związkowcy naruszą przepisy w tym zakresie, to sami narażą się na taką odpowiedzialność.

Informacje z firmy

Pracodawca może również odpowiadać za wykroczenia przewidziane w ustawie o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, która znajduje zastosowanie do podmiotów zatrudniających co najmniej 50 pracowników.

Jej przepisy zabraniają takich działań pracodawcy, jak uniemożliwianie utworzenia rady pracowników lub nieorganizowanie wyborów do rady albo utrudnianie ich. Zabronione jest także nieinformowanie rady pracowników o działalności i sytuacji ekonomicznej pracodawcy, stanie i zmianach zatrudnienia oraz w organizacji pracy. Pracodawca popełnia wykroczenie, jeżeli nie przeprowadza z radą konsultacji w powyższych sprawach lub będzie je utrudniał. Trzeba także podkreślić, że osoby, które ujawnią poufne informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa, które pozyskali od pracodawcy, będą również pociągnięte do odpowiedzialności karnej.

Kary za dyskryminację

Specyficzne wykroczenia przewiduje ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Ten akt określa karalność zachowań dyskryminacyjnych pracodawcy już na etapie rekrutacji pracowników, jeżeli ten odmówi zatrudnienia kandydata na wolnym stanowisku lub miejscu przygotowania zawodowego. Ustawa przewiduje w takim przypadku grzywnę w wysokości 3 tys. zł.

Przepisy ustawy o promocji zatrudnienia penalizują także zatrudnianie cudzoziemca nieposiadającego zezwolenia na pracę. Za powierzenie mu nielegalnego wykonywania zadań pracodawca może być ukarany karą grzywny nie niższą niż 3 tys. zł.

Natomiast jeżeli obcokrajowiec jest zmuszany do świadczenia prac bezprawnie w efekcie wprowadzenia go w błąd, wykorzystania zależności służbowej lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, wówczas grzywna może wynosić nawet 10 tys. zł. Nieopłacanie składek na Fundusz Pracy, a także nieterminowe wykonywanie tego obowiązku, wreszcie niezgłaszanie wymaganych informacji lub podawanie nieprawdziwych danych mających wpływ na wymiar wyżej wymienionych należności może powodować obowiązek zapłaty grzywny w wysokości 3 tys. zł lub wyższej.

Naruszanie obowiązków może nieść ze sobą przykre konsekwencje prawne i finansowe dla pracodawcy oraz osób działających w jego imieniu, jak np. specjalisty do spraw kadr czy członka zarządu spółki. Dbałość o wykonywanie obowiązków nałożonych przez przepisy prawa może zapewnić nie tylko brak kłopotów ze strony organów kontrolnych, ale także spokojny byt ekonomiczny.

Za nielegalne zatrudnianie cudzoziemca zakład może zapłacić nawet 10 tys. zł

Karolina Topolska

karolina.topolska@infor.pl

Podstawa prawna
Ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.). Ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 z późn. zm.). Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 z późn. zm.). Ustawa z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. nr 55, poz. 236 z późn. zm.). Ustawa z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz.U. nr 79, poz. 550 z późn. zm.). Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 z późn. zm.).

(źródło: Gazeta Prawna)