Jednoosobowy przedsiębiorca powinien sprawdzić, czy jego dane wpisane do ewidencji są prawidłowe
Rozmowa z Jerzym Molakiem, zastępcą dyrektora departamentu administrowania obrotem w
Ministerstwie Gospodarki
formie elektronicznej w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Co ma
zrobić osoba, która nie ma komputera? W jaki sposób może zarejestrować działalność?
Osoba, która nie ma komputera może złożyć wniosek do Centralnej Ewidencji i Informacji o
Działalności Gospodarczej (CEIDG) w dowolnej gminie w Polsce. Musi w tym celu wypełnić
papierowy formularz (CEIDG-1) i opatrzyć go własnoręcznym podpisem. Może też wysłać
formularz do gminy listem poleconym, ale wówczas podpis na formularzu musi potwierdzić
notariusz. Taki wniosek urzędnik gminy przekształca w formę elektroniczną, wpisuje
przedsiębiorcę do systemu CEIDG i swoim podpisem elektronicznym gwarantuje, że
przedsiębiorca zarejestrował się prawidłowo.
Czy przyszli przedsiębiorcy chętniej wybierają pośrednictwo gminy, czy wolą sami się
rejestrować?
Zdecydowana większość przedsiębiorców, która zarejestrowała się w CEIDG, korzystała przy tym
z pośrednictwa gminy. Samodzielnie, za pośrednictwem internetu zarejestrowało się już kilka
tysięcy osób. Myślę, że liczba osób kontaktujących się z CEIDG za pośrednictwem własnego
komputera będzie wzrastać, szczególnie teraz, gdy dane z gminnych ewidencji zostały
przeniesione do CEIDG. Dzięki temu przedsiębiorcy sami mogą dokonywać zmian treści wpisu
(np. dotyczących zmiany swojego nazwiska, siedziby, nazwiska pełnomocnika).
Zachęcam przedsiębiorców do sprawdzenia swoich danych w CEIDG. W przekazanych przez gminy do
CEIDG danych o przedsiębiorcach jest sporo błędów. Zdarza się na przykład, że urzędnik źle
przepisał dane albo gmina wpisała do ewidencji dwa razy tego samego przedsiębiorcę. Są też
błędy w numerach NIP. W nazwie firmy obecnie musi być nazwisko i imię przedsiębiorcy.
Wprawdzie dawniej nie egzekwowano takiego obowiązku, ale z dokumentacji wynika, kto firmę
prowadził. Dlatego przy migracji, tam gdzie figurowała w dokumentacji nazwa firmy bez
imienia i nazwiska przedsiębiorcy, urzędnik mógł je dopisać. Trzeba zweryfikować, czy te
dane są prawidłowe. Nieprawidłowości mogły powstać nie tylko przy przenoszeniu danych.
Zdarzało się, że gminy przed wysłaniem danych do CEIDG wzywały przedsiębiorców do
aktualizacji danych lub ich uzupełnienia, ale oni nie reagowali.
Czy to oznacza, że nikt z urzędu nie bada, czy wpisy do CEIDG zawierają prawdziwe
informacje?
Za prawdziwość danych odpowiadają przedsiębiorcy ze stosownymi konsekwencjami
cywilno-prawnymi wynikającymi z art. 33 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Zgodnie z tym przepisem domniemuje się, że dane wpisane do CEIDG są prawdziwe. Gdy osoba
wpisana do CEIDG dowie się o tym, że jej dane nie są prawdziwe, powinna je niezwłocznie
zaktualizować lub wystąpić z wnioskiem o ich sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie. Gdy
tego nie zrobi, nie może zasłaniać się wobec osoby trzeciej działającej w dobrej wierze,
zarzutem, że wpisane dane nie są prawdziwe. Jeżeli ktoś poniesie z tego powodu stratę, może
dochodzić odszkodowania od przedsiębiorcy na podstawie przepisów kodeksu cywilnego (Dz.U. z
1964 r. nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Za nieprawidłowe dane w CEIDG zarówno Ministerstwo
Gospodarki, jak i Skarb Państwa nie ponoszą odpowiedzialności. Nie oznacza to jednak, że
Ministerstwo Gospodarki nic nie robi w tej sprawie. Z urzędu porównujemy dane wpisane do
CEIDG z danymi ujętymi w innych ewidencjach, a nawet uzupełniamy w ewidencji dane, które tam
można z urzędu wpisać, np. numer NIP.
Jakie informacje o przedsiębiorcy może uzyskać w CEIDG jego kontrahent?
Takie informacje określa art. 37 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Są to m.in.
dane o: firmie przedsiębiorcy, numerach REGON i NIP, o obywatelstwie, adresie prowadzenia
działalności, adresie poczty elektronicznej i stronie internetowej, dacie rozpoczęcia
działalności, określeniu przedmiotów jej wykonywania (zgodnie z PKD), numerach NIP i REGON
spółek cywilnych, gdy przedsiębiorca zawarł takie umowy. Są tam również podane dane
dotyczące pełnomocnika upoważnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy wraz ze wskazaniem
zakresu tych spraw, informacje o zawieszeniu i wznowieniu prowadzenia działalności
gospodarczej, o ograniczeniu albo utracie zdolności do czynności prawnych oraz ustanowieniu
kurateli lub opieki. Ewidencja zawiera też dane o zakazie prowadzenia działalności
gospodarczej lub określonego zawodu, jeśli zakaz taki został wobec przedsiębiorcy orzeczony,
a także informacje o otrzymaniu koncesji, licencji lub zezwolenia.
Czy kontrahent uzyska informacje o zadłużeniach i ustroju majątkowym małżeńskim?
O zadłużeniach nie, ale o ustroju majątkowym małżeńskim tak. W CEIDG są podane informacje o
prowadzonym postępowaniu upadłościowym i naprawczym. Natomiast nie podaje się wysokości
zadłużeń.
Czy rodzina zmarłego przedsiębiorcy ma obowiązek wyrejestrować go z CEIDG? Jeśli tak, to w
jaki sposób powinna to uczynić?
Rodzina zmarłego przedsiębiorcy nie ma obowiązku wyrejestrować go z CEIDG i nie ma takiej
możliwości. Może jednak o jego śmierci poinformować ministra gospodarki, który zainicjuje
wszczęcie postępowanie w tej sprawie. Gdy jednak rodzina nie przekaże informacji o śmierci
przedsiębiorcy, nie naraża się na żadne sankcje, nawet gdy na przykład wdowa była tzw. osobą
współpracującą w firmie, albo odziedziczyła majątek przedsiębiorstwa. Rodzina nie dziedziczy
bowiem firmy lecz tylko majątek, więc gdy chce nadal ją prowadzić, musi zarejestrować w
CEIDG swoją działalność gospodarczą.
Czy gminy nie przekazują ministrowi informacji o śmierci przedsiębiorcy?
Ministerstwo Gospodarki prowadzi wiele spraw o wykreślenie zmarłych przedsiębiorców z CEIDG
na podstawie informacji przekazanych przez gminy. Wprawdzie gminy nie mają obowiązku po
zarejestrowaniu zgonu, informować o tym ministerstwa, ale praktyka wykazuje, że zawiadamiają
o tym Ministerstwo Gospodarki. Wiele z nich przygotowało nawet w tym celu specjalne
formularze. Podają tam numer aktu zgonu, a niektóre nawet dołączają do formularza
poświadczoną kopię tego aktu.
W jaki sposób minister dopełnia formalności związanych z wyrejestrowaniem zmarłego
przedsiębiorcy?
Jeśli minister otrzyma informację o śmierci przedsiębiorcy, najpierw wszczyna postępowanie
wyjaśniające, zwraca się z pytaniem do urzędu stanu cywilnego, czy taki zgon nastąpił, prosi
o przysłanie poświadczonej za zgodność kopii aktu zgonu. Po wydaniu decyzji i jej
uprawomocnieniu się minister wykreśla wpis z CEIDG. Data zgonu będzie datą trwałego
zaprzestania wykonywania działalności. W ewidencji znajdzie się wówczas informacja o tym, że
przedsiębiorca został wykreślony z powodu trwałego zaprzestania wykonywania działalności
gospodarczej. W CEIDG nie podaje się jednak powodu trwałego zaprzestania tej działalności.
Aby zapoznać się z informacjami o przedsiębiorcy, który był kiedyś wpisany do CEIDG, należy
kliknąć w odpowiednią zakładkę i uzyskać dostęp do tzw. historii wpisu. Tam pokazują się
wszystkie zmiany wpisu dotyczące konkretnej osoby (np. wykreślenia, zmiana adresu, nazwiska
itd.).
Kto informuje ZUS i urząd skarbowy o śmierci przedsiębiorcy?
Minister gospodarki z urzędu powiadamia: ZUS, GUS, urząd skarbowy, czyli te organy, do
których z urzędu zgłaszał przedsiębiorcę. Postępuje się tak automatycznie, ponieważ każda
zmiana wpisu jest tam przekazywana. Taki obowiązek wynika wprost z przepisów ustawy o
swobodzie działalności gospodarczej (art. 36).
Czy przedsiębiorcy, którzy zakończyli działalność gospodarczą przed 1 lipca 2011 r., muszą
kierować do CEIDG wnioski o wydanie zaświadczenia o tym, że prowadzili działalność?
Nie. Jeśli zakończyli działalność przed 1 lipca 2011 r. – o wydanie zaświadczenia muszą
zgłosić się do gminy, w której ewidencji figurowali. Jeśli natomiast nadal prowadzą
działalność, wszystkie dane na ten temat mogą uzyskać tylko w CEIDG. Przedsiębiorca nie
uzyska jednak takich danych z CEIDG w formie papierowej. Instytucje publiczne nie mogą
bowiem żądać od niego takich zaświadczeń w formie papierowej – same mogą uzyskać potrzebne
dane drogą elektroniczną. Gdy natomiast takich informacji zażąda kontrahent przedsiębiorcy,
ten ostatni będzie mógł mu przedstawić wydruk z internetu lub podać swoje dane, które
umożliwią sprawdzenie przedsiębiorcy w CEIDG.
Jerzy Molak, zastępca dyrektora departamentu administrowania obrotem w Ministerstwie
Gospodarki
WAŻNE Nadal można zarejestrować działalność gospodarczą za pośrednictwem gminy. Nie prowadzi
jednak ona obecnie ewidencji przedsiębiorców, gdyż przeniesiono ją do CEIDG
Rozmawiała Małgorzata Piasecka-Sobkiewicz
Podstawa prawna Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz.U. z 2010 r. nr 220,
poz. 1447 z późn. zm.). Ustawa z 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców
(Dz.U. nr 232, poz. 1378).
Opracował: Wojciech Górski
